गोंय आमंचे पर्यटक स्थळ सगळ्याक फामाद तशीच आमची गोंयची लोकजीण धार्मीक सणांनी फुल्ल्या. गोंयांत आमंच्या कसलेय सण जाव आमी ते व्हडा दबाज्यान मनयतात.पावसाच्या लोटार अळंग भिजील्ले सैम परत एकदा आमी त्या सैमाच्या मोगान पडटा. खळखळट्यो व्हाळ – व्हाळश्यो , मंद हासत्यो न्हयों – बायों, आनी जळीथळी घोंसार आयल्ल्यो पांचव्यो कोपयो. सैमातले हे दृष्य पळोवन सैम उत्सव आशील्ल्याचो भास जाता. मन भारावपी ह्या सैमांत, पावसाच्या हुवारांत नाचत येता तो सण म्हळ्यार सांजाव.
दर वर्सा जुनाच्या २४ तारखेर आमंचे क्रिस्तांव भाव सांजाव व्हडा दबाज्यान मनयतात. गोंयची फेणी पियोवप आनी विवा सांजाव , विवा सांजाव म्हणत बायन , तळयेनी उडयो मारतात . मोठ्यान डिजे म्युजीक, फेणयेचे घोंट पिवन भरपुर धांगडधिंगा घालुन सांजावाचे धिगाण काडटा . सगळ्यांचेच चित्त वेधून घेवपी असो हो सण सांजाव.
सांजाव हो सण सांत जॉन बापतीसाच्या नावान मनयतात. सांजाव हो “सुपीकतायेचो सण ” अशेय म्हणटात. हाच्याफाटले कारण म्हळ्यार जॉन बापतीसाची आवय संत इलजाबेत आनी बापुय जाकार्य देवाच्या कायम भक्तीन विलीन. सगळे एश्वर्य आशिल्ले नासले ते पदराक भुरगें ही कायम तीच्या मनांत खंत. त्या तेपार भुरगे नाशिल्ली बायल आसप म्हळ्यार व्हड शिराप.तांका निपुत्रीक वा पडींग अशे उत्छारताले. जॉन जल्मांक येवच्या आदी जाकीर्या म्हळ्यार संत जॉनाचो बापुय हांका देवदुत गीबरीयालाचो साक्षतकार जालो , त्या दिव्य शक्तीन म्हळे “देवान तुची आंगोवण पुराय करपाची थारयला .तूजी बायल गर्भवती जातली आनी त्या चल्याचे नाव तुवे जॉन दवरचे पडटले ” अशे ताका कळीत केले. जाकीर्यान हाचेर कायच विश्वास केलो ना. मुखार अशे खरेच घडले संत इलेजाबेत गर्भवति जाली. जॉन जल्मांक येतामेरेन जाकीर्याची मात वाचा बंद जाली.
आपल्याक आवयजावपाचे सुख भोगचेना अशे चितपी संत इलेजाबेत आज आवयपणाचे सुख जीयेताली. संत इलेजाबेताक खुप परिपक्व म्हळ्यार जाणटें पिरायेचेर तिका गुरवतार आयल्लो. हो चमत्कारुच म्हणपाचो . तीच्या सुपीकतायची खबर आयकुन तीची चुलत भयण सायबिणमाय स्वता गर्भवति आसतना , म्हळ्यार जेजू पोटांत आसतना स्वता चलत जुडिया गावांत इलेजाबेताची खबर घेवपाक आयली. सायबिण माय खबर घेवक आयला तेन्नाच जॉनान आपल्या आवयच्या गर्भांत उमेदीन उडकी मारली कारण ताका जेजूची लागसारपणाची , ताच्या आगमनाची चाहुल लागील्ली .पवित्र उरबेन भरील्लो उमाळ्यासयत एका मोठ्या आवाजान संत इलेजाबेताच्या तोंडातल्यान ही उतरां भायर सरली ” Blessed are you among women and blessed is the child you will bear ” ह्याच भावार्थान आज लेगीत मातृतावचे वरदान प्राप्त करपाक खुबशी बायलां सांजावा दिसा मागणे करतात.
म्हयने उलगले जॉन जल्मांक आयलो .देवदुत गाबरीयलान सांगण्यीनुसार आपल्या पुताचे नाव “जॉन ” दवरप हें जाकिर्यान थारायले पुण ताची वाचा फुटना आनी तो कोणाक कायच सांगपाक शकना अशी गत जाली. सगळी ताचे नाव दवरपाचो बोवाळ करपाक लागली. पयलींच्या तेंपार आजो, पणज्यांची नावा दवरताली आनी तशेच नाव ताका वेचले पुण ताणे वेग – वेगळ्यो कुरु केल्यो की आपल्या पुताक “जॉन” हें नाव दवरचे अशे सुचयले. तरीय ताची भाषा कोणाकुच जमली ना अखेरेक ताणे जॉन हें नाव पितारुन दाखयले आनी तेन्ना ताची वाचा परत फुटली.अशे तरेन “जॉन” हें नाव संत जॉन बापतीसाक दवरले. मुखार वाचनात अशे आसपावता , जे लोग आपल्या पातकांचे निवारण करपाक येताले तांका संत जॉनान जॉर्डन न्हंयत भुडोवन तांचो बातिझ्म करतालो.
काय वाचनात अशेय आसपावला की सांत जॉन बापतिसान ह्याच न्हंयन जेजूचोय बातिझ्म केल्लो.पातकांचे निवारण जावप असो सांजाव सणाचो भावार्थ. आज लेगीत बायन उडयो मारपाची आख्यायिका. नवे काजारी जोडपे आसल्सार आंबे पणसांचे म्हळ्यार वेग-वेगळ्या हंगामी फळांचे वजे धाडपाची पद्धत आसा. गावकिर्या वाठारांत असली मजा पळोवपाक मेळटा.माथ्यार ” कोपेल ” घालप म्हळ्यार तरन्या चुडट्टांचे किरीट तातुन अदीमदी रानफुलां , फळां बांधप. जांव दादलो वा बायल हें कोपेल तकलेक घालुन सांजाव मनोवप. सगळी जशी बाय , जांव न्हंयकडेन जमताच देवाचे मागणे करुन थोडो फराळ उदकांत सोडटात.
नवी काजारी कांय फळा आनी फुलां उदकांत सोडुन आपली इत्सा व्यक्त करपाची परंपरा. सांजावा निमतान गांवकिर्या वाठारांत वेग-वेगळ्यो सर्ती घडोवन हाडटात. तांच्यामदलो सगळ्यात म्हत्वाची कार्यावळ म्हळ्यार ” सांगोड “. उदकांत बोटी सजोवन भोवयत, आपआपल्या कार्यावळीचे वेग-वेगळ्या तरेन प्रदर्शन करता.रंगीत कपडे घालुन आपल्या गटांचे सादरीकरण करप. ह्या परबेंक सान्नां, सोलपोतेर, फेजांव, पुलाव,चोरीस अशे पारंमपारीक जेवण रांदुन ताचो आस्वाद घेतात.फळां फुलांचो परमळ, देवाच्या भावार्थान ,साबार रंगान भरिल्लो सांजाव .उमेदीच्या हुवारांत उंटगराच्या पावसांत लेगीत व्हडा दबाज्यान मनयतात.
- अतिशा सुर्लीकार✍🏻
